Jamnik – wszystko o rasie

Jamnik to najbardziej niezwykła, oryginalna i niepowtarzalna rasa psów. Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) klasyfikuje wszystkie rasy w 10 odrębnych grupach, ale tylko jedna rasa ma zaszczyt posiadania własnej grupy! Jest to grupa IV FCI – JAMNIKI. Najmniej liczna, gdyż obejmuje wyłącznie 9 ras jamników podzielonych według kryterium wielkości na: standardowe, miniaturowe i królicze, oraz według rodzaju szaty na: szorstkowłose, krótkowłose i długowłose. Nawiasem mówiąc, dobrze, że nie dzieli się ich jeszcze ze względu na umaszczenie!

Jamnik jest przede wszystkim długi – ma wydłużoną głowę i długi tułów na bardzo krótkich kończynach. Jego popularność wynika z niezwykłej urody i wspaniałej osobowości połączonej z talentami psów myśliwskich – norowców. Są też bardzo dobrymi psami gończymi i tropiącymi.

Charakterystyka – wygląd jamnika

Jamnika nie sposób pomylić z żadną inna rasa. Wydłużony tułów na bardzo krótkich kończynach, do tego elegancka, kształtna głowa o wydłużonej kufie, noszona dumnie i zuchwale.

U jamników wzorzec nie podaje wysokości w kłębie, a jedynie obwód klatki piersiowej:

• standardowy – powyżej 35 cm,
• miniaturowy – od 30 cm do 35 cm,
• króliczy – do 30 cm.

Waga jamników:

• standardowy – ok. 9 kg,
• miniaturowy – ok. 4,5 kg,
• króliczy – ok. 3 kg.

Najbardziej charakterystyczną cechą rasy jest budowa anatomiczna ciała i króciutkich nóg – wydłużona, smukła sylwetka o dobrze rozwiniętej muskulaturze, w ruchu energiczna i dynamiczna. Linia górna powinna być prosta, zad lekko opadający, ogon długi, stanowi przedłużenie linii grzbietu. Linia dolna delikatnie podkasana, klatka piersiowa długa, dobrze ożebrowana, z wyraźnym mostkiem. Dlatego prawidłowo zbudowany jamnik ma najniższy punkt klatki piersiowej przysłonięty przednią kończyną. Krótka klatka piersiowa, krótki mostek i mocne podkasanie są wadliwe. Kończyny krótkie, grubej kości, ustawione równolegle, skierowane łapami do przodu. Ruch energiczny i wydajny.

Głowa wysoko noszona, na muskularnej szyi. Skóra na szyi, głowie i wargach przylegająca, sucha, nie tworzy łałoku. Kształt głowy wydłużony, równomiernie zwężający się, ale nie spiczasty. Nos delikatnie wysklepiony, kufa długa, dostatecznie szeroka, a pysk szeroko rozwierający się, aż do wysokości oczu. U jamnika wymagany jest idealny zgryz nożycowy i pełen garnitur 42 zębów.

Oczy średniej wielkości, owalne i błyszczące, ciemne, tylko u psów marmurkowych dopuszcza się jaśniejsze oko.

Uszy długie, zwisające, ruchliwe, osadzone wysoko i przylegające przednią krawędzią do policzków.

Jamnik to najbardziej niezwykła, oryginalna i niepowtarzalna rasa psów.

Szata jamnika

Szata występuje w trzech wersjach:

• krótkowłosej,
• długowłosej,
• szorstkowłosej.

Umaszczenie:

• jednobarwne rude,
• dwubarwne: czarne lub czekoladowe z czerwono-rdzawymi znaczeniami,
• marmurkowe (merle): podstawowym kolorem jest czarny, czekoladowy lub rudy z nieregularnymi szarymi i beżowymi łatami, duże plamy nie są pożądane,
• pręgowane: na rudym tle ciemne pręgi,
• dzicze: u odmiany szorstkowłosej występuje maść dwubarwna: dzicza i czekoladowo-dzicza z rudymi znaczeniami nad oczami, po obu stronach kufy, na wargach, wewnętrznej stronie uszu, na przedpiersiu, łapach, wokół odbytu i do 1/3 długości ogona od spodniej strony.

Dopuszczalna jest niewielka biała plamka na piersi, ale maksymalnie do 3 cm średnicy.

Jamnik szczeniak

Szczenię jamnika wymaga odpowiedzialnego opiekuna. Jest narażone na urazy układu kostnego, ma delikatną i wymagającą psychikę, dlatego należy mu zapewnić odpowiednią dawkę ruchu. Pamiętaj jednak, by nie przemęczając psa, skanalizować jego temperament i żywiołowość na wyzwania intelektualne. Zależnie od charakteru konkretnego osobnika możemy spotkać szczenięta radosne, otwarte, chętnie nawiązujące relacje z ludźmi i zwierzętami. A z drugiej strony zdarzają się psy zdystansowane, wycofane, tolerujące otoczenie, ale stawiające własne wymagania, czasem pokazujące agresję i wyraźną niechęć. Jamnik nie ma oporu przed ugryzieniem właściciela, jeśli coś mu się nie spodoba lub poczuje się zagrożony.

Szczeniaki, które mają pełnić funkcję psa rodzinnego, powinny być starannie dobierane po pierwsze do możliwości rodziny, a po drugie do warunków przyszłego życia. Psy w rękach myśliwych mogą się spełniać życiowo, a szkolenie użytkowe ogranicza występowanie zaburzeń behawioralnych.

Jamnik to jedna rasa, która posiada własną grupę FCI.

Ile żyje jamnik

Średnia długość życia jamnika to 12–16 lat, ale często spotyka się jamniki dożywające 18–20 lat.

Zdrowie jamnika

Główne problemy zdrowotne jamnika wynikają z jego nieproporcjonalnej budowy anatomicznej. Dyskopatia to inaczej porażenie jamnicze, które polega na wypadnięciu lub przemieszczeniu się jądra miażdżystego między kręgami i zwyrodnieniu tarczki międzykręgowej. To bardzo bolesna przypadłość, prowadząca do niedowładów lub całkowitego porażenia. Przypadki dyskopatii u jamników odnotowano już w XIX wieku.

Dodatkowe problemy zdrowotne w rasie to podatność na cukrzycę, otyłość oraz nużycę.

Charakter jamnika

Jamnik jest uparty, zadziorny, wytrwały, wojowniczy, charyzmatyczny, ale też bardzo ciekawski i wesoły. Dla miłośników tej rasy jest jedynym godnym uwagi przedstawicielem psiego świata.

Wszystkie jego cechy wynikają z użytkowości jamników jako psów myśliwskich o doskonałym węchu. Potrafią polować pod ziemią, przekopywać nory, buszować w leśnym podszyciu i w przydomowym skalniaku. Nastawione na współpracę z człowiekiem, doskonale odnajdują się w roli psa towarzyszącego. Na przestrzeni lat hodowcy selekcjonowali jamnika pod względem przydatności do polowania. Jamnik szorstkowłosy jest najchętniej wybierany przez aktywnych myśliwych, ponieważ przejawia najmocniej predyspozycje łowieckie. Z kolei odmiany królicze pełnią funkcję domowych pupilów, więc ich popędy mogą być nieco słabsze, mogą też wykazywać nadmierną wrażliwość i lękliwość.

Jamnik nie zawsze toleruje inne zwierzęta w swoim otoczeniu, dlatego od najwcześniejszego wieku należy go odpowiednio socjalizować.

Zalety jamnika:

• wesoły,
• ciekawski,
• średnio aktywny,
• oryginalny,
• dobry pies pracujący.

Wady jamnika:

• uparty,
• skłonny do chorób kręgosłupa,
• nieprzewidywalny,
• waleczny.

Jamnik jest uparty, zadziorny i wesoły.

Jamnik w rodzinie

Jamnik może być dobrym psem rodzinnym, ale nie musi! Decydując się na jamnika, trzeba być gotowym na niespodziankę i spore wyzwanie. Jamnika albo się kocha takiego, jakim jest, albo wybiera się inną rasę.

Dzieci a jamnik

Raczej nie polecam jamnika do domu z małymi dziećmi, gdyż ryzyko urazu, kontuzji pieska w wyniku zabawy z dzieckiem jest spore. W drugą stronę też istnieje zagrożenie ugryzienia i uszkodzenia dziecka z powodu nieprzewidywalności jamnika.

Wyłącznie osoby o dużym doświadczeniu z rasą mogą się decydować na wprowadzenie jamnika do domu z małymi dziećmi. Starsze dzieci i młodzież to idealne towarzystwo dla energicznego jamniczka.

Dla kogo pies tej rasy?

Teoretycznie dla każdego, kto jest zakochany w jamniku. Nie ma zbyt wygórowanych wymagań życiowych. Ważniejsza jest akceptacja, miłość i konsekwencja właściciela, które zapewnią harmonijne wspólne życie. Warto też być bardziej upartym od jamnika!

Żywienie jamnika

Karmiąc psa, nie zapominaj po pierwsze o podawaniu dokładnie odmierzonych porcji pokarmu, a po drugie o kontrolowaniu ilości przysmaków. U jamnika, jak w przypadku większości psów, należy dbać o zgrabną sylwetkę psa i nie dopuścić do jego nadwagi.

Pielęgnacja jamnika

Krótka, przylegająca sierść nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Natomiast długa i szorstka jest bardziej kłopotliwa i trzeba poświęcić więcej czasu na utrzymanie schludnej szaty. Akcesoria przydatne dla jamnika to odpowiednie legowisko, znacznie lepsza będzie norka zamiast kanapy, na którą pies wielokrotnie w ciągu dnia będzie wskakiwał.

Jamnik – cena

Pies rasowy FCI/ZKwP – w zależności od odmiany i renomy hodowli – kosztuje ok. 3000–5000 zł.

Historia rasy

Rasa powstała w średniowieczu, na terenach Germanii, poprzez utrwalenie mutacji skrócenia kończyn. W księdze Christiana Paulliniego z 1685 r. opisano jamniki polujące w norze. Jamniki były wysoko cenione za ciętość i nieustępliwość w pracy. Krótkie, mocne kończyny idealnie sprawdzały się w lisich norach.

Według opracowania doktora Reichenbacha z 1836 r. wyróżniano wiele odmian jamników:

• właściwy – krótkowłosy czarny z brązowymi znaczeniami,
• z ogonem spiralnie zwiniętym,
• pręgowany, wielkości psa rzeźnickiego,
• brązowy, jednolicie umaszczony,
• porcelanowy biało-czarny o szczególnie błyszczącej sierści,
• długowłosy,
• prostonożny,
• kosmaty.

Najstarszy klub rasy powstał w Niemczech w 1881 r., a pierwszy wzorzec opracowano w 1879 r.

Ciekawostki o jamnikach

• Kwalifikację jamnika do konkretnej odmiany rasy przeprowadza się w wieku minimum 15 miesięcy. Mierzy się obwód klatki piersiowej, co jest kryterium podziału na rasy.
• Jamnik o imieniu Lumbie był ulubieńcem Pabla Picassa.
• Amos i Archie należące do Andy Warhola zostały uwiecznione na jego obrazach.
• Wielką miłośniczką jamników była brytyjska królowa Wiktoria (1819–1901). Jej pierwszym ulubieńcem, którego dostała w 1840 r., był pies Waldmann. Tak rozpoczęła się jej wielka miłość do rasy. Inne znaczące psy na wiktoriańskim dworze to: Deckel, Boy i Waldmann VI.

Imię dla jamnika

• Imiona dla psa jamnika: Boy, Derek, Długi, Moonwalk, Niuf, Teckel, Waldek.
• Imiona dla suki jamnika: Astra, Becia, Koma, Nutka, Taśma, Tosia, Wstążka.

Klasyfikacja FCI – jamnik

• Grupa IV FCI – Jamniki
• Numer wzorca – 235
• Pochodzenie – Niemcy

ZRÓB QUIZ I SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ O JAMNIKU!